Na ostatnim spotkaniu sprzężonego z blogiem Seminarium Filozofii Nauki mieliśmy zaszczyt gościć Pana Doktora Andrzeja Gecowa, autora książki pt. Szkic dedukcyjnej teorii życia. Nie jest to wprawdzie książka stricte filozoficzna, ale obejmuje szereg wątków, które z pewnością zainteresują filozofów, w szczególności filozofów biologii i filozofów informacji.
Serdecznie zapraszam do zapoznania się z przygotowaną przez Autora prezentacją (szczegóły niżej), a tymczasem oddaję „głos” samemu Autorowi.
Wspólnie z nim liczymy na ciekawą dyskusję pod obecnym wpisem :)
***** WPIS PRZYGOTOWANY PRZEZ DOKTORA ANDRZEJA GECOWA *****
Nie ukrywam, że zarówno moje wystąpienie seminaryjne, jak i obecny wpis, mają charakter promocyjny książki, co jawnie zaznaczyłem w tytule. Na zarobek na tej książce liczyć nie mogę, próbuję tylko mniej stracić, ale najważniejsze jest dla mnie, by ta praca 6-ciu dekad i osiągnięcia nie przepadły.
Co zawiera ta książka? – Przede wszystkim definicję życia i to wyartykułowaną na 2 spójne sposoby.
Od definicji wymagam, by z niej dużo wynikało, a głównie odpowiedzi na najbardziej nurtujące mnie pytanie: Skąd bierze się wyjątkowość i cechy obserwowanych obiektów biorących udział w tym procesie i samego procesu?.
Definicje mogą być różne, definiują wtedy nieco inne zjawiska i mogą służyć do innych celów. Nie upieram się, że moja propozycja jest jedyna poprawna. Twierdzę, że z niej wynika wiele oczekiwanych cech i jest silniej umocowana, tłumaczy więcej niż inne.
Oprócz definicji w książce opisane są odkrycia: 1– półchaosu, który daje naturalne kryterium tożsamości ewoluującego obiektu; 2– przyczyny rekapitulacji filogenezy w ontogenezie; 3– specyficznej zmienności, którą nazwałem osłanianiem. Jest też kilka ujęć znanych zjawisk z nietypowej perspektywy wynikającej z założonej w książce dedukcyjnej metodologii. Filozofów zainteresuje tu stary problem celowości w przyrodzie uwolniony od finalizmu i intencji, oraz nowy wymiar informacji celowej, ale nie intencjonalnej, wraz z dyskusją: co to jest informacja biologiczna. Są jeszcze inne tematy filozoficzne – głównie metodologia biologii, która wyraźnie wymaga hospitalizacji, w tym stosunek do teorii abstrakcyjnych.
Nieco szerzej opisane są kolejne rozdziały książki w 5-ciu krótkich artykułach promocyjnych po polsku i po angielsku. Warto jakiś przejrzeć przed dyskusją. Są one dostępne na Research Gate, na OSF i na mojej stronie: https://sites.google.com/site/andrzejgecow/home , gdzie w zakładce Publikacje po polsku / 3.Artykuły (po polsku) [24.] są [urywki] zawierające przede wszystkim Wstęp, który może być dobrą podstawą do dyskusji.
Aby przejrzeć prezentację z nagranym moim wystąpieniem należy ściągnąć ją klikając w ten link. Po otworzeniu się, w lewym górnym rogu wejść w ’Plik’ a następnie najechać na ’pobierz’, dalej wybrać ’Microsoft…pptx’ i dostaje się u siebie plik 23i25PWfl_s.pptx . Kolejne slajdy należy osobiście popychać.
Ponieważ na OSF polskie wersje przestały być dostępne, podaję także linki do pdf’ów artykułów na mojej stronie.
0. Gecow A. (2024, September 20). Mechanisms of „progress” in biological evolution. https://doi.org/10.31219/osf.io/xjte7
Mechanizmy „postępu” w ewolucji biologicznej pdf
1. Gecow A. (2024, September 19). The essence of life – maintaining the system in a state of half-chaos. https://doi.org/10.31219/osf.io/ms3nk
Istota życia – utrzymanie systemu w stanie półchaosu. pdf
2. Gecow A. (2024, November 22). Objective aspects of information, including: unintentional purposeful information, biological, semantic. https://doi.org/10.31219/osf.io/74ufs
Obiektywne aspekty informacji, w tym: nieintencjonalna informacja celowa, biologiczna, semantyczna pdf
3. Gecow A. (2024, November 22). Definition of life – accumulation of purposeful information against the increase of entropy. https://doi.org/10.31219/osf.io/5c38f
Definicja życia – gromadzenie informacji celowej wbrew wzrostowi entropii pdf
4. Gecow A. (2024, December 2). Simulation model of recapitulation of phylogeny in ontogeny – structural tendencies. https://doi.org/10.31219/osf.io/jrz7f
5. Gecow A. (2025) Mechanizmy formujące integrony wyższego rzędu, populacja, narzędzia pdf
Książka jest dostępna w bibliotece PW, księgarni naukowej im. Prusa, antykwariacie naukowym Kosmos i bezpośrednio u mnie: gecow@op.pl.
***********
Po tych wyczerpujących informacjach Autora najserdeczniej ZAPRASZAMY do blogowej dyskusji.
Najlepszą jej podstawą będą: a) wskazana wyżej prezentacja nt. książki, oraz b) zalinkowane wyżej artykuły promocyjne.
Najserdeczniej zapraszamy — Andrzej Gecow i Paweł Stacewicz.
Skoro celowość „istnienia nadal” jest strukturalna, to powstaje zasadnicze pytanie: od jakiego momentu powstania/rozwoju życia można postrzegać jej objawy? DNA ma strukturę umotywowaną wyraźnie fizycznie („materialnie”)?
Odpowiadam sam sobie, bo przez pomyłkę moje drugie zdanie z poprzedniego komentarza stało się też pytaniem. A miało być stwierdzeniem.
Nie kojarzę, co dokładnie znaczy celowość „istnienia nadal” jest strukturalna ale nie zmienia to jasności pytania.
W przypadku definicji procesu życia opartej na półchaosie ‘życie to utrzymywanie systemu w stanie półchaosu mimo zmienności losowej’ cel ‘istnieć nadal’ to inna forma tej definicji – nadal ma istnieć system w stanie półchaosu. Zmiany, które pozbawiają go stanu półchaosu przerywają ten proces pozostawiając system w stanie chaosu. Aby proces mógł toczyć się dalej ten cel musiał zostać spełniony, a to zależało od samego systemu jak i od ostatniej zmiany losowej. Aby proces mógł być długi, system musiał potrafić się powielać (rozmnażać) dostatecznie szybko w odniesieniu do tempa zmienności losowej.
W tym obrazie wyrażonym w określonym zestawie pojęć odpowiedź jest prosta – od momentu włożenia systemu półchaotycznego w zmienność losową (z resztą, wtedy dopiero objawia się jego stan półchaotyczny).
W rozważaniach bardziej szczegółowych mamy system hipercykli produkujących nawzajem potrzebne sobie substraty. Tu nie musi być ‘rozmnażania’, wystarczy wzrost liczebności tworzących system ‘cząstek’. System mimo zmienności musi jednak trwać, by ‘zostać przez nas zauważony’ (a do tego musiał nas wygenerować). Zmiany niecelne niszczą (eliminują) tylko jego część.
Umotywowanie to odniesienie do celu. DNA jako cząsteczka chemiczna nie ma celu. W przyrodzie powstaje jako elementem pewnego systemu. Ten system powstał w procesie ewolucji = życia. Proces życia nie ma celu, ale tworzące go systemy mają cel – istnieć nadal. Można przyjąć, że takim system jest konkretne DNA (samolubny gen), ale on istnieje w środowisku biotycznym i warunkiem jego dalszego istnienia jest zachowanie przy istnieniu całego tego środowiska biotycznego, jako bardziej samodzielnego (autonomicznego) systemu.
A jest jakiś minimalny przykład życia? W stylu jakiś prosty automat komórkowy.